WARUNKI PRACY A CHOROBY UKŁADU RUCHU - CZYLI SZANUJ SWÓJ KRĘGOSŁUP

I. Budowa

Aby zrozumieć mechanizm bólów kręgosłupa oraz umieć im zapobiegać warto poznać jego budowę. Kręgosłup składa się z 33 lub 34 kręgów ustawionych jeden na drugim, tworząc kolumnę. Jest on podzielony na następujące odcinki: szyjny - 7 kręgów, piersiowy - 12 kręgów, lędźwiowy - 5 kręgów, krzyżowy - 5 kręgów i guziczny - 4 - 5 kręgów. Każdy kręg ma powierzchnie stawowe pokryte chrząstką i płynem maziowym, co zmniejsza tarcie i sprawia, że połączone w staw kości gładko się ślizgają. Stawy te zabezpieczone są również przez więzadła, które stabilizują i wzmacniają kolumnę kręgosłupa. Między kręgami leżą krążki międzykręgowe zwane dyskami - umożliwiają ruchy kręgosłupa i amortyzują naciski jakim jest on poddawany. Z upływem lat krążki zużywają się i tracą sprężystość. Proces ten jest przyspieszany przez mało aktywny tryb życia. Kolumnę kręgosłupa tworzy również kanał kostny, w którym chroniony jest bardzo delikatny rdzeń kręgowy. Zespoły bólowe kręgosłupa występują najczęściej, gdy któryś z jego odcinków jest nadmiernie ściskany. W efekcie poszczególne kręgi zbliżają się za bardzo do siebie. Głównie uskarżamy się na bóle odcinka lędźwiowo - krzyżowego i szyjnego. Dolegliwości bólowe mogą mieć różne i zmienne natężenie, ale zwykle są ostre i przewlekłe.

II. Prawidłowa postawa

Nieprawidłowa pozycja za kierownicą samochodu to zgarbione plecy i pochylenie tułowia do przodu. Prawidłowo - plecy kierującego pojazdem powinny być w pionie, głowa oparta o zagłówek, pośladki jak najbliżej oparcia, a na wysokości kręgosłupa lędźwiowego w samochodach, w których nie przewidział tego producent, powinna znaleźć się niewielka poduszka. Jest to ważne zwłaszcza dla tych, którzy za kierownicą spędzają wiele godzin. Poza tym dla kierowców, u których występują bóle kręgosłupa, a dla pozostałych profilaktycznie, bardzo ważne są przerwy w podróży i wykonywanie ćwiczeń ruchowych w czasie tych przerw.

III. Kilka prostych ćwiczeń

Zestaw ćwiczeń, który pomoże rozruszać mięśnie, stawy i kości. Część z nich możesz wykonać nie wychodząc nawet z samochodu.
Zdrowie kierowcy - praktyka
 

ZMĘCZENIE

I. Rodzaje zmęczenia kierowców
Czynniki mające wpływ na bezpieczeństwo pracy zawodowego kierowcy można ująć w czterech grupach: związane bezpośrednio ze stanowiskiem pracy, zależne od środowiska zewnętrznego, od organizacji pracy i mające związek z samym kierowcą. Zmęczenie kierowcy jest efektem funkcjonowania w sytuacji ruchu drogowego, która jest układem wzajemnego oddziaływania czterech podstawowych elementów tej sytuacji, a mianowicie:
• kierującego pojazdem, jego pojazdu (sprawność techniczna i ergonomia stanowiska)
• zachowania się innych uczestników ruchu drogowego
• sytuacji na drodze (natężenie ruchu, widoczność, jakość nawierzchni drogi).
Ze względu na złożoność sytuacji, w jakiej działa kierowca, wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje zmęczenia, odnoszące się do różnych obszrów aktywności kierowców.
1.
Pierwszy rodzaj to zmęczenie mięśniowe, które może być skutkiem zarówno gromadzenia się w nich produktów przemiany materii (np. kwasu mlekowego) jak i charakterystycznego dla pracy kierowcy obciążenia statycznego, wynikającego z jednakowej pozycji ciała w czasie prowadzenia pojazdu.
2.
Inny rodzaj zmęczenia to zmęczenie sensoryczne, które oznacza obniżoną reaktywność narządów zmysłów, będącą skutkiem długotrwałej ekspozycji na określony rodzaj bodźców. W tym przypadku zwraca się uwagę na obciążenie wzroku kierowcy, wynikające np. z oślepiania  przez światła innych pojazdów lub słońce znajdujące się nisko na horyzoncie, złego oświetlenia drogi, odblasków na mokrej nawierzchni oraz obciążenie narządu słuchu, które wzrasta w warunkach długotrwałego prowadzenia pojazdu w ruchu miejskim.
3.
Wymienia się także zmęczenie umysłowe, polegające na obniżeniu funkcji poznawczych, będące skutkiem obciążenia uwagi oraz monotonii warunków jazdy.
Obciążenie uwagi kierowcy wynika z konieczności ciągłego skupienia w sytuacji panującej na drodze, aby nie przeoczyć żadnego istotnego sygnału: zmiany świateł, znaków drogowych, pieszych wchodzących na jezdnię, ruchu innych pojazdów, zmiany warunków pogodowych przy równoczesnym zachowaniu podzielności uwagi na wszystkich tych elementach. Spadek funkcji poznawczych kierowców występuje również na skutek monotonii, która stanowi szczególny czynnik obciążający w trakcie jazdy na długich trasach oraz w porze nocnej.
4.
Ostatni rodzaj zmęczenia to zmęczenie emocjonalne, pojawiające się jako odpowiedź na działanie czynników stresowych takich jak presja czasu towarzysząca kierowcy, konflikty z pasażerami itp.

II. Czynniki wywołujące zmęczenie kierowców
Poza obciążeniem statycznym, umysłowym i obciążeniem narządów zmysłów, na rozwój zmęczenia kierowcy ma wpływ wiele innych czynników, które można podzielić na dwie grupy: czynniki związane z warunkami zewnętrznymi (czynniki sytuacyjne) oraz związane z samym kierowcą.
Do czynników sytuacyjnych zalicza się mikroklimat kabiny pojazdu (temperaturę, wilgotność oraz przepływ powietrza), wibracje oraz niewłaściwą organizację pracy związaną z długością jazd i częstością jazd w nocy. W ostatnich latach przeprowadzono badania poszerzające wiedzę o skutkach fizjologicznych wibracji o różnych częstotliwościach. Występujące w pojazdach wibracje są z reguły złożone. Przebiegają jednocześnie w różnych kierunkach i są urozmaicone wstrząsami o różnej sile. Stwierdzono, że wibracje o różnych czętotliwościach wywołują różne poziomy stresu psychicznego i zmęczenia u zdrowych kierowców. Wykazano, że wibracja pionowa o niskiej częstotliwości 1-2 Hz sprawia, że zmęczenie kierowcy podczas jazdy na długich trasach narasta stopniowo i stale. Kierowcy zawodowi przewożący ludzi i towary na długich trasach często zmuszenie są do kierowania pojazdem w nocy. Jest to pora korzystna ze względu na znacznie mniejsze natężenie ruchu drogowego, ale też bardzo niekorzystna ze względu na odczuwaie przez kierującego pojazdem zmęczenie czy narastającą senność. Chroniczny niedostatek snu, zaburzenia snu oraz sen w ciągu dnia zastępujący wypoczynek nocny, uznawane są za główne przyczyny zmęczenia kierowców i powodowanych przez nich wypadków drogowych.

III. Wpływ zmęczenia kierowców na bezpieczeństwo jazdy
Już w klasycznej literaturze na temat zmęczenia kierowców wskazuje się na "przedłużenie się czasu reakcji" oraz "wahania i pogorszenia uwagi" jako podstawowe objawy zmęczenia psychicznego u kierowców. W przypadku uwagi, pod wpływem zmęczenia zmniejsza się jej zakres, co może pociągać za sobą nawet ograniczenie pola widzenia. Zmęczenie kierowcy wpływa również na pogorszenie percepcji wzrokowej, co skutkuje m.in. wydłużeniem czasu powrotu do normalnego widzenia po oślepieniu światłami innego pojazdu, stwarzające istotne zagrożenie wypadkowe podczas jazdy nocą. Inne objawy zmęczenia kierowcy to problemy z przetwarzaniem informacji i pamięcią krótkotrwałą, spadek poziomu czujności oraz sprawności w prowadzeniu pojazdu. Wyniki badań wskazują na cztery zasadnicze wskaźniki sprawności psychofizycznej kierowców, które ulegają pogorszeniu pod wpływem zmęczenia, a mianowicie: stałość reakcji, szybkość i zakres spostrzegania, uwaga oraz szybkość reakcji.

Bezpieczne prowadzenie pojazdu wymaga od kierowcy wysokiego poziomu sprawności psychofizycznej. Z tego względu, świadomość znacznych ograniczeń w tym zakresie, będących skutkiem zmęczenia oraz sposobów zapobiegania zmęczeniu na długich trasach, podczas jazdy nocą lub w ruchu miejskim, w istotnym stopniu podnosi bezpieczeństwo zarówno osób wykonujących trudny zawód kierowcy jak i wszystkich uczestników ruchu drogowego.

STRES

Każdy kierowca częściej lub rzadziej odczuwa podczas jazdy przykre napięcie, przeżywa negatywne emocje, jak złość, gniew czy irytacja, będące reakcją stresową na różne sytuacje na drodze.
Uproszczony model stresu:
Stresory
• środowiskowe (ruch drogowy)
• organizacyjne
• wydarzenia życiowe
Czynniki modyfikujące
• cechy demograficzne
• osobowość
• sposoby radzenia sobie ze stresem
Skutki stresu
• zdrowotne
• psychologiczne
• organizacyjne
• zdarzenia w ruchu drogowym

Stresory

1
Czynnikami stresorodnymi wpływającymi na wszystkich kierowców są czynniki wynikające bezpośrednio z uczestnictwa w ruchu drogowym, trudne warunki na drodze wynikające z dużego nasilenia ruchu, złych warunków atmosferycznych powodujących ograniczenie widoczności i zmniejszenie przyczepności kół pojazdu (śliska nawierzchnia), ukształtowanie i przebieg drogi utrudniające płynną jazdę (np. teren górzysty, kręte drogi), zła nawierzchnia, co w efekcie powoduje spowolnienie jazdy;
• zachowanie innych uczestników ruchu drogowego, jak np. wtargnięcie pieszych na jezdnię, zajechanie drogi przez inny pojazd;
• organizacja ruchu, jak chociażby utrudnienia związane z remontami, objazdami, ograniczenia prędkości;
• zdarzenia drogowe (kolizje, wypadki), w których kierowca uczestniczy lub których jest świadkiem.
2
Zaliczyć do nich należy czynniki organizacyjne oraz pozazawodowe. Pierwsza grupa czynników, które mogą stac się stresorami wynika z:
• charakteru dokonywanych przewozów (rodzaj przewozu: towarów, osób, długość tras: miejskie oraz podmiejskie, krajowe, międzynarodowe);
• organizacji pracy i kultury organizacyjnej panujących w firmie transportowej.
Każda z firm cechuje się odmienną kulturą organizacyjną, na którą składają się m.in. wartości, przekonania, normy okreslające sposób postępowania pracowników w róznych sytuacjach, a także wyznaczające politykę firmy, sposób zarządzania nią, w tym zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Niemniej jednak można wyróznić kilka rodzajów cech pracy, które moga być źródłem stresu kierowców:
• kontakty z osobami spoza firmy (z pasażerami, kontrolerami, urzędnikami) związane z konfliktami i przemocą (zachowania agresywne, napaść, kradzież pojazdu lub ładunku);
• stosunki międzyludzkie w firmie (konflikty, brak wsparcia ze strony przełożonych i kolegów, izolacja społeczna);
• problemy techniczne z pojazdem spowodowane niewłaściwym serwisam zarówno w siedzibie firmy jak i w terenie;
• organizacja pracy: rozkład jazdy, przerw ograniczających możliwość efektywnego odpoczynku, długość tras, wielozmianowość pracy, nieprzewidziane, przedłużające się przerwy spowodowane np. odbiorem ładunku, odprawą celną itd;
• konflikt roli, wynikający głównie ze sprzecznych wymagań stawianych kierowcy (np. konieczność jazdy zgodnie z rozkładem, przepisami dotyczącymi przerw w pracy, których przestrzeganie jest często utrudnione z powodu dużego natężenia ruchu, utrudnień w nim występujących, przy równoczesnym wymaganiu stosowania się do przepisów ruchu drogowego, ograniczającego możliwość "nadrobienia" utraconego czasu).
3
Trzecie wspomniane wcześniej źródło stresu to wydarzenia życiowe i kłopoty związane z życiem codziennym, takie jak trudności finansowe, problemy zdrowotne własne i członków rodziny czy też konflikty rodzinne.

Czynniki modyfikujące

Czy każdy czynnik wywołuje reakcję stresową u każdego kierowcy? To czy określone zdarzenie, sytuacja wywoła stres zależy od jej interpretacji dokonanej przez osobę. Dowiedziono, że ludzie różnią się między sobą sposobem interpretowania  tych samych wydarzeń. Co więcej, ten sam czynnik u tej samej osoby raz może być powodem stresu, a innym razem nie, co jest uwarunkowane sytuacyjnie (zależy od kontekstu). W sytuacji, w której ruch sterowany jest za pomocą sygnalizatorów świetlnych, z jednej strony, urządzenia te mogą być oceniane jako utrudnienie w płynnym poruszaniu się po drodze i wywoływać frustrację, z kolei w innych okolicznościach, taa sama osoba może uznać wręcz, że sygnalizacja usprawnia porusznie się, gdyż ułatwia włączenie się do ruchu w sytuacji jego dużego natężenia.

Skutki

Powtarzająca się ekspozycja na stres bez efektywnych strategii radzenia sobie z nim skutkuje występowaniem różnorodnych fizjologicznych i psychologicznych patologii. Następuje wzrost wydzielania tzw. hormonów stresu, tj. adrenaliny, noradrenaliny i hydrokortyzolu, wzrost częstości skurczów serca, wzrost ciśnienia tętniczego, a także pojawia się lęk i negatywne emocje. Wydarzenia stresujące w pracy kierowcy wiążą się z uczestnictwem w wypadkach drogowych, problemami zdrowotnymi i niezdolnością do pracy.

Sposoby radzenia sobie ze stresem

Nierzadko kierowcy stosują nieodpowiednie sposoby radzenia sobie ze stresem, jak nadużywanie leków przeciwbólowych (np. u osób z zaburzeniami układu mięśniowo - szkieletowego), trankwilizatorów czy nadużywanie alkoholu, które mają na celu obniżenia napięcia związanego ze stresem. Wtórnie przyczyniają się one do pogarszania stanu ich zdrowia.
Wobec powyższego powstaje pytanie, czy można zapobiegać stresowi kierowców. W wielu krajach podejmuje się takie działania. Programy zapobiegające stresowi są ukierunkowane na:
• zmianę środowiska, by lepiejbyło dopasowane do możliwości człowieka
• kierujących pojazdami, by nauczyć ich lepszego radzenia sobie w sytuacji stresu i zapobiegania mu.
Międzynarodowa Organizacja Pracy podaje trzy podstawowe strategie zapobiegania stresom pracowników:
• wyeliminowanie, zmodyfikowanie sytuacji stresogennej lub odsunięcie od niej pracownika
• przystosowanie organizacji pracy, stanowiska do indywidualnych właściwości pracownika (kierowcy)
• wzmocnienie odporności pracownika na stres, np. poprzez ćwiczenia fizyczne, techniki relaksacyjne, poszerzenie zakresu otrzymywanego wsparcia społecznego, uczenie efektywnych sposobów radzenia sobie w sytuacjach stresowych.
W pierwszej grupie działań powinny się znaleźć m.in.:
♦ projektowanie pojazdów lepiej dostosowanych do cech antropometrycznych kierowców (zwłaszcza tych, którzy spędzają w samochodzie większość dnia roboczego), w których można dostosowywać ich elementy ( fotel, kierownica, lusterka) do indywidualnych cech kierującego;
♦ wprowadzenie w firmach transportowych rotacji stanowisk dających możliwość łączenia zadań kierowcy z innymi obowiązkami, niezwiązanymi bezpośrednio z prowadzeniem pojazdu;
♦ opracowywanie harmonogramów pracy dających kierowcy możliwość racjonalnego odpoczynku i regeneracji, np. poprzez okresowe zatrudnienie pracowników tymczasowych (w okresie dużej absorbcji chorobowej unika się w ten sposób zatrudniania kierowców w godzinach nadliczbowych), wprowadzenie tzw. rotacji do przodu (wczesna zmiana, dzienna zmiana, późna zmiana), która mniej niekorzystnie oddziałuje na funkcje organizmu, zagwarantowanie odpowiednich przerw w pracy, dających możliwość odpoczynku.

NARZĄD I ZMYSŁ WZROKU W ZAWODZIE KIEROWCY

Budowa i mechanizm działania oka

twardówka • część tak zwanej błony włóknistej (na którą składa się twardówka i rogówka). Jest nieprzeźroczysta, chroni oko, otaczając je niemalże ze wszystkich stron.
rogówka • przeźroczysta błona włóknista, stanowiąca ochronę dla oka. Jednoczęnie nadaje kształt gałce ocznej
soczewka • skupia promienie światła. Dzięki ciałku rzęskowemu zmienia kształt, posiada zdolność akomodacji (zmiany ostrości widzenia w zależności od odległości)
ciało rzęskowe • umożliwia zmianę kształtu soczewki oka
tęczówka • kolorowa część oka. Umożliwia zwiększenie i zmniejszenie średnicy źrenicy, a co za tym idzie, reguluje ilość światła, które dostaje się do wnętrza oka
źrenica • otwór, przez który światło dostaje się do wnętrza oka. U człowieka jest okrągła, przy pomocy tęczówkimoże zmieniać swoją średnicę (głównie pod wpływem światła - im jaśniej, tym mniejsza)
naczyniówka • składa się z sieci naczyń tętniczych i żylnych. Dostarcza tlen do tzw. fotoreceptorów
komory oka • wypełnione cieczą wodnistą przestrzenie wewnątrz oka (wyróżniamy przednią i tylną). Utrzymują kształt i ciśnienie w gałce ocznej
ciało szkliste • galaretowata substancja wypełniająca przestrzeń z tyłu za siatkówką. Łagodzi drgania i pomaga utrzymać ciśnienie w gałce ocznej
siatkówka • tzw. receptorowa część oka. Jest światłoczuła, zmienia bodźce z zewnątrz na impulsy przesyłane do mózgu
plamka żółta • najbardziej światłoczuły element siatkówki
plamka ślepa • najmniej czuły na światłoelement siatkówki, znajdujący się przy nerwie wzrokowym
nerw wzrokowy • odpowiada za przekazywanie impulsów z siatkówki do mózgu
spojówka • pokrywa tylną częśź powiek i przylega do przedniej powierzchni gałki ocznej
gruczoł łzowy • odpowiada za wydzielanie łez
mięśnie gałki ocznej • odpowiadają za poruszanie gałką oczną

Oko bywa porównywane do aparatu fotograficznego. To porównanie nieco upraszcza sprawę, choć z pewnością odzwierciedla podstawy działania oka.Mechanizm pracy oka jest stosunkowo prosty: światło wpada do oka prze rogówkę, soczewkę (i ciało szkliste), dociera do siatkówki. Tam jest przetwarzane na impulsy, które nerw wzrokowy przekazuje do mózgu. Za ostrość obrazu wyświetlanego na siatkówce odpowiadają: rogówka i soczewka (wraz z cieczą wodnistą i ciałem szklistym). Dzięki zdolności akomodacji, soczewka umożliwia zmianę ostrości widzenia w zależności od odległości od oka. Za adaptację do natężenia światła odpowiada tęczówka, która reguluje wielkość źrenicy (im mniej światła tym większa źrenica).

Zmysł wzroku. Zmęczenie narządu wzroku

Zmysł wzroku jest jednym z ważniejszych narządów zmysłu człowieka, ponieważ dostarcza około 90% informacji o otaczającym nas świecie. Prawidłowo funkcjionujący narząd wzroku umożliwia widzenie światła, obserwację szerokiego kąta świata zewnetrznego, rozpoznawanie kształtu fiksowanego przedmiotu, rozróżnianie barw i ich wysycenia, spostrzeganie ruchu, ocenę położenia przedmiotów w przestrzenia oraz przystosowanie do zmiennych warunków oświetlenia zewnętrznego. 
Zmęczenie narządu wzroku kierowcy może w istotny sposób wpływać na obniżenie wymienionych funkcji wzrokowych. Przyczyną mogą być tu zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne.
Czynniki zewnętrzne to przede wszystkim środowisko pracy, ale również przedmiot i charakter pracy, czas pracy, stres związany z prowadzeniem samochodu w róznych warunkach drogowych i pogodowych. Należy pamiętać, że niewygodne stanowisko pracy wpływa na zmęczenie całego organizmy, a więc pośrednio na zmęczenie narządu wzroku. Czynniki środowiskowe, do których zaliczyć można temperaturę, ruch powietrza, wilgotność powietrza, klimatyzację, ogrzewanie czy zadymienie środowiska, mogą wpływać na zaburzenie stabilności filmu łzowego i powstawanie zespołu suchego oka (ZSO). Typowe objawy ZSO to pieczenie, suchość, uczucie piasku pod powiekami, ból oczu, uczucie ciała obcego, trudności z mruganiem i światłowstręt. Spadek częstości mrugania ma miejsce przy aktywności ze stałym wpatrywaniem się w określony punkt. Przy prowadzeniu pojazdu z prędkością 50 km/h występuje spadek częstości mrugania o 45%, natomiast przy 100 km/h już o 68%. Prowadzi to do zerwania filmu łzowego, który może zmienić refrakcję o 0,5 - 1 dioptrii. Z tego powodu osoby z ZSO mogą mieć trudności w ogniskowaniu i prowadzeniu pojazdów. Bardzo istotnym czynnikiem zewnętrznym wpływającym na pracę ukłdu wzrokowego jest oświetlenie, czyli natężenie światła, jasność bodźca, kontrast między bodźcem a tłem oraz czas obserwacji bodźca. Rozróżniać tu należy kierowanie pojazdem przy świetle dziennym lub sztucznym, czyli o zmierzu i nocą, a także oświetlenie ogólne, czyli oświetlenie stacjonarne dróg i ulic oraz indywidualne pojazdów. Nieodpowiednie oświetlenie, czyli niedostateczne, prowadzi do rozszerzenia źrenicy, nadmiernego napinania mięśnia dźwigacza powieki górnej i mięśni okrężnych oczu, którym dodatkowo towarzyszy objaw rzadkiego mrugania. Nadmierne oświetlenie czy zjawisko olśnienia prowadzi natomiast do mrużenia, a nawet zamykania oczu związanego z silnym i bolesnym skurczem zwieracza źrenicy, Jak widać, czynniki te w istotny sposób będą przyczyniac się do znacznego zmęczenia narządu wzroku.

Ochrona oczu przed nadmiernym oświetleniem w ciągu dnia polega na zastosowaniu odpowiednich okularów przeciwsłonecznych, w których bardzo istotny jest odpowiedni kolor zabarwienia szkieł okularowych, tak, by zbytnio nie zmieniały barw otoczenia. Najlepsze rozpoznawanie barw zapewniają okulary wyposażone w szare filtry. Przepuszczają one równomierną ilość promieniowania widzialnego w całym zakresie (od 400 nm do 700 nm). Zapewnienie skutecznej ochrony przed promieniowaniem nadfioletowym zapewniają szkła oznaczone znakiem CE oraz numerem normy EN 1836 lub ewentualnie EN 172). Również odpowiednia oprawka, która nie zasłania pola widzenia zapewnia bezpieczną jazdę.

Czynniki wewnętrzne mogące wpływać na zmęczenie narządu wzroku kierowcy możemy podzielić na czynniki ogólne czyli ustrojowe i miejscowe dotyczące bezpośrednio stanu narządu wzroku. Czynniki ustrojowe - takie jak przewlekłe choroby ogólne, zakażenia ogniskowe i niedobory witaminowe - będą w wyniku wyczerpania organizmu powodować szybsze występowanie objawów zmęczenia  lub znacznego obniżenia funkcji wzrokowych. Również czynniki miejscowe takie jak stan refrakcji, czyli obecność wad wzroku, szerokość źrenicy, napięcie akomodacji, jakość filmu łzowego, stan aparatu ruchowego oka, przezierność układu optycznego, stan aparatu odbiorczego (siatkówki), czy stan funkcjonalny czopków oraz prawidłowa fiksacja plamkowa - mogą istotnie zmieniać funkcje układu wzrokowego.
Prawidłowa reakcja kierowcy zależy od: prawidłowego spostrzegania, wyboru i identyfikacji bodźców, na które napotyka w czasie jazdy, równomiernej podzielności uwagi i zdolności koncentracji, a także sprawnej koordynacji mięśniowo - ruchowej.

Wczesne objawy zmęczenia oczu u kierowców to ociężałość powiek, osłabienie ruchów zbieżnych oczu, uczucie pod powiekami ciała obcego (piasku), podwójne widzenie i zez zbieżny. Z kolei późne objawy to uczucie zbyt szybkiej jazdy i objawy o charakterze halucynacji. Badania przerowadzone wsród kierowców udowodniły, że występuje istotna zależność między stanem zdrowia kierowcy a częstotliwością wypadków:
• 16% kierowców, którzy spowodowali wypadek było trwale lub czasowo niezdolnych do prowadzenia pojazdu, z czego połowa z powodu zmian w narządzie wzroku
• u 2% kierowców, którzy nie spowodowali wypadku zgłoszono zastrzeżenia co do stanu narządu wzroku.

Badanie wzroku, wady

W Polsce tylko zawodowi kierowcy przechodzą regularne badania wzroku. Inaczej jest z tymi, którzy posiadają prawo jazdy A czy B. Mimo, że nie ma przepisu, który nakazywałby regularne badania, to według okulistów, ci, którzy dużo prowadzą powinni raz do roku badać wzrok. Szczególnie dotyczy to osób po 40 roku życia, ponieważ wraz z wiekiem wzrasta ryzyko osłabnięcia wzroku. Jeśli noszą okulary muszą sprawdzić czy nie trzeba ich wymienić - od tego zależy bezpieczeństwo nie tylko samego kierowcy, ale też innych użytkowników drogi.
Szczególnej uwagi wymagają takie wady jak: krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. Jednaj, jak już wspomniano, jakaś ukryta wada wzroku, o której nie mieliśmy pojęcia, może ujawnić się w gorszych warunkach oświetleniowych - wtedy występuje problem z oceną odległości, wymijaniem, wyprzedzaniem - jest to bardzo poważny problem. Nie wolno tego bagatelizować, należy pamiętać iż może to być trwała wada. Kierowcy z nieskorygowaną wadą wzroku mogą zbyt późno dostrzec zmieniającą się sytuację i tym samym wykonywać spóźnione, niebezpieczne manewry. Częstym skutkiem takich zachowań jest wypadek lub kolizja.
Brak widzenia przestrzennego, czyli stereoskopowego to widzenie lepiej jednym okiem a słabiej drugim. Ten problem występuje nawet u kilkunastu procent osób w naszym społeczeństwie. Takie osoby są bardzo często kierowcami. Muszą być bardzo ostrożni, a szczególnie o zmierzchu i nocą - właściwie nie powinni prowadzić w takich złych warunkach oświelenia. Nie mają widzenia trójwymiarowego i dlatego ciężko im ocenić odległość przy wymijaniu, ocenić sytuację, gdy nadjeżdża samochód z przeciwka. Niestety niedowidzenia, jeśli występowało ono już w dzieciństwie czy młodości, nie da się skorygować okularami - mówi Marta Misiuk - Hojło.
W Polsce ta wda dyskwalifikuje zawodowych kierowców, którzy przechodzą specjalne testy. Podczas badań na amatorskie prawo jazdy (kat. B), przeprowadzane są tylko badania ostrości wzroku i pola widzenia, ale nie ma badania na widzenie przestrzenne. Dlatego należy samemu być czujnym i w razie jakichkolwiek zauważalnych zmian wzroku - zasięgnąć porady specjalisty.

Ostrość widzenia podczas trudnych warunków pogodowych a także o zmroku i w nocy
Pora jesienno - zimowa to szczególnie trudny okres dla kierowców. Pogarszają się warunki pogodowe a wraz z nimi widoczność na drogach. Zmrok zapada bardzo wcześnie, a cały dzień panuje tzw. szarówka, szczególnie niekorzystna dla naszych oczu. Według okulistów, przy gorszym oświetleniu czy zmroku ujawniają się małe, ukryte wady wzroku, o których mogliśmy nie wiedzieć. Mogą one źle wpływać na jakość naszej jazdy oraz prowadzić do wypadków.Bądźmy więc odpowiedzialni i zadbajmy o oczy. Niedogodne warunki jazdy, panujące po zmierzchu, przysparzają trudności także doświadczonym kierowcom. Nawet ci o dobrym wzroku mają problemy z wyraźnym widzeniem. Światła reflektorów nadjeżdżających samochodów mogą oślepiać, a piesi nie zawsze są widoczni. Kiedy zapada zmrok, ostrość widzenia spada nawet o połowę, a w nocy jego efektywność wynosi zaledwie 10% analogicznej wartości w świetle dziennym. Wraz z pogarszaniem się oświetlenia, w oku zachodzą procesy adaptacyjne, które sprawiają, że przedmioty są szare i niewyraźne. W takich niekorzystnych warunkach, przy tzw. widzeniu skotopowym mogą ujawnić się ukryte wady wzroku. Są one zazwyczaj małe i plasują się w przedziale od +/- 0,5 do +/- 0,75 dioptrii.
Przy dobrym widzeniu takie drobne wady są kompensowane i ludzie mogą nawet nie zdawać sobie sprawy, że mają jakiekolwiek wady wzroku. Uwidaczniają się one właśnie przy gorszych warunkach oświetlenia. Jeżeli kierowca zauważył, że po zmierzchu widzi gorzej, powinien niezwłocznie udać się do okulisty w celu dokładnego przebadania oczu. Kiedy okaże się, że mamy jakąś małą wadę wzroku, wówczas okulista może zalecić korekcję okularową tylko do prowadzenia samochodu w gorszych warunkach oświetlenia a nie do stałego noszenia. I to zwykle rozwiązuje problem.

Jeśli chodzi o prowadzenie samochodów wieczorem i nocą, okuliści zalecają okulary z powłoką antyrefleksyjną, ponieważ zmniejszają one olśnienie przez światła nadjeżdżającego z przeciwka pojazdu. Nie niwelują całkowicie problemu, ale go zmniejszają. Szczególnie warto sięgnąć po takie okulary przy długiej trasie, kiedy kumulują się czynniki ryzyka: zmęczenie, olśnienia światłami, często mokra nawierzchnia.

Jak wspomóc oko?

Korzystne dla wzroku są preparaty z czarnej borówki uzupełnione luteiną, szczególnie polecane dla osób pracujących w nocy. Można je kupić bez recepty.

W sezonie owoców można dbac o wzrok w sposób naturalny. Szczególnie korzystny wpływ na narząd wzroku mają czrne jagody, borówka amerykańska, aronia, czarne winogrona, czarna porzeczka a także jarzyny w kolorze pomarańczowym.

Warto również wspomnieć, iż nasze oczy nie przepadają za klimatyzacją czy nawiewem wentylacji w samochodzie - ograniczmy ich działanie do niezbędnego minimum.

opracowanie: SiR - TrackerInfo.eu
źródło: biomedical.pl,
źródło: "Zagrożenia zdrowia kierowców pojazdów silnikowych związane ze szkodliwymi i uciążliwymi warunkami środowiska pracy" pod redakcją Ewy Wągrowskiej-Koski

Zestaw ćwiczeń, który pomoże rozruszać zastane mięśnie, stawy i kości. Część z nich możesz wykonać nie wychodząc z samochodu

1. Oprzyj końce palców dłoni o kierownicę i powoli naciskając postaraj się wygiąć nadgarstek

2. Postaw palce na obręczy kierownicy i uginając je przesuń nadgarstek do przodu. Po chwili wyprostuj palce

3. Podczas rozkroku złap za spód siedzenia i prostując się napnij mięśnie pleców i unieś wysoko głowę

4. Złóż dłoń w pięść i umieść ją na środku za plecami. Przyciśnij plecy do oparcia, aż poczujesz opór dłoni

5. W pozycji siedzącej złóż ręce na piersiach i odginając głowę odciągnij podbródek jak najdalej od splecionych dłoni

6. Wyciągnij lewą nogę daleko przed siebie. Postaraj się złapać dłońmi za kostkę napinając maksymalnie kręgosłu. Poetórz to samo z drugą nogą

7. Siedząc na krześle połóż lewą kostkę na prawym kolanie. Utrzymując proste plecy przyciągnij kolano do klatki piersiowej

8. Wyjdź z samochodu i opierając się prawą ręką o jesgo karoserię wysuń jedną nogę do tyłu. W takiej pozycji opuszczaj i unoś tułów rozciągając mięśnie ud i łydki. Po chwili zmień nogę

9. Opierając jedną nogę np. o koło pochyl się mocno dotykając kolanem klatki piersiowej

10. Stań wyprostowany i przytrzymując się ręką o karoserię samochodu złap się za kostkę i przyciągnij stopę do pośladków

 źródło: www.fit.pl

(nie) Zdrowy kierowca
Zawód kierowcy w transporcie drogowym to ciężki kawałek chleba i ludzie, którzy zdecydowali się w ten sposób pracować muszą się liczyć z ogromnym obciążeniem psychicznym i fizycznym.

Jak rozpoznać zawał serca
Zawał serca jest schorzeniem, które grozi praktycznie każdemu.

Marskość wątroby - końcowe stadium chorób wątroby
Marskość wątroby to bardzo groźne i niestety nieodwracalne schorzenie wątroby, będące ostatnim stadium przewlekłych chorób tego narządu.