Wciąż nieznane są dalsze losy systemu gwarancji TIR na terenie Federacji Rosyjskiej.

Z samej Rosji dochodzą na ten temat sprzeczne informacje. Według niektórych doniesień, karnety TIR miałyby obowiązywać jeszcze przez kilka miesięcy. Według innych, od 1 grudnia będzie działać jedynie nowy system gwarancji celnych, który, wbrew międzynarodowym ustaleniom, rosyjskie służby celne wprowadziły w ostatnich miesiącach na podlegającym im obszarze.

Nowe gwarancje wykraczają poza system działający w oparciu o konwencję TIR z 1975 roku, która obowiązuje w niemal 50 krajach. Dlatego ich wprowadzenie spotkało się ze zdecydowanym sprzeciwem ze strony Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego (IRU), która zarzuca rosyjskim organom celnym łamanie prawa międzynarodowego. Podobnie wygląda stanowisko Komisji Europejskiej.

Konwencja TIR umożliwia uproszczenie żmudnych procedur celnych. Pojazdy posiadające karnet TIR są sprawdzane i plombowane w kraju, z którego dostawa jest wywożona, a odplombowanie i kontrola końcowa następuje w miejscu docelowym. Tym sposobem formalności celne mogą zostać zredukowane do minimum.

Karnet wystawia IRU (Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego), a przewoźnikowi wydaje za poręczeniem działającego w danym kraju stowarzyszenia. W przypadku Rosji jest to ASMAP.

W przypadku przewoźników z krajów Unii Europejskiej gwarancje ASMAP dotyczą zobowiązań od towaru, którego wartość nie przekracza 60 tys. euro. Federalna Służba Celna domaga się jednak dodatkowych gwarancji powyżej tej kwoty.

Koniec ASMAP?

Ewentualny koniec obowiązywania karnetów TIR na terenie Rosji wiąże się jednak z inną decyzją Federalnej Służby Celnej.

30 sierpnia ogłosiła ona, że z dniem 1 grudnia wypowiada umowę gwarancyjną z ASMAP - stowarzyszeniem przewoźników, które odpowiada za funkcjonowanie systemu karnetów TIR na terenie Federacji Rosyjskiej. Powodem ma być rzekome zaleganie z wypłatą odszkodowań i brak przejrzystości w działaniu.

Według Federalnej Służby Celnej, ASMAP jest winien rosyjskiemu Ministerstwu Finansów 20 mld rubli, czyli około 650 mln dolarów. Co prawda w grudniu 2002 roku ASMAP podpisał umowę z prawnym poprzednikiem FSC oraz Ministerstwem Transportu, w którym za likwidację 200 mln dolarów zaległych należności celnych wpłacił 7,5 mln dolarów, ale teraz FSC podważa legalność tej umowy. Zdaniem celników ASMAP nie miał prawa jej podpisywać, bo na zlikwidowanie długu może zgodzić się jedynie Ministerstwo Finansów. W związku z tym naliczyli karne odsetki, przez co suma zobowiązań urosła do 650 mln dolarów w dniu 1 lipca 2013 roku.

Jak na razie w miejsce ASMAP nie został wybrany żaden nowy gwarant. Tym samym od 1 grudnia konwencja TIR powinna w praktyce przestać działać na terenie Rosji.

Będzie to stanowić poważne utrudnienie dla wszystkich firm transportowych. Firma doradcza Deloitte przypomina w komunikacie na ten temat, że Białoruś, Rosja oraz Kazachstan tworzą obecnie unię celną. Ponieważ karnety TIR przestaną być honorowane w Rosji, należy pamiętać, że nawet jeśli konkretny transport przejedzie pod osłoną karnetu TIR przez terytorium Białorusi, to przy przekraczaniu granicy Rosja-Białoruś konieczne będzie otwarcie rosyjskiej krajowej procedury tranzytowej. Może to być jednak bardzo trudne ze względu na fakt, że na granicy tej nie ma celników.

Tymczasem przewożenie na terytorium Rosji towarów z zagranicy, bez dopełnienia formalności celnym, może być traktowane jako przemyt. A za to grożą dotkliwe kary.

źródło: wnp.pl