Najczęściej zadawane pytania

Jeżeli moja podróż służbowa trwa trzy tygodnie to za pauzy weekendowe spędzone w pojeździe (sobota, niedziela) czy należy mi się wolne za te dni po powrocie do firmy lub miejsca zamieszkania? W pauzy weekendowe przebywając na parkingu w pojeździe służbowym (pracodawca nie zabezpiecza mi hotelu na ten czas) pozostaję w dyspozycji pilnując go przed włamaniem i kradzieżą.

W pierwszej kolejności należałoby zapoznać się z regulacjami zawartymi w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, (jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania).

Pracodawca jest obowiązany poinformować zatrudnianych kierowców o obowiązujących ich przepisach dotyczących czasu pracy: zdefiniowanie pojęć dotyczących czasu pracy, dyżurów, doby i tygodnia, omówienie przerw z art. 13 ustawa o czasie pracy kierowców, ograniczeń czasu pracy w dobie, tygodniu i okresie rozliczeniowym, odpoczynków dobowych i tygodniowych, przypadków dopuszczalności pracy w nadgodzinach oraz ograniczeń występujących w przypadku wykonywania pracy w 4-godzinnej porze nocnej.

Niestety, dni wolne nie przysługują kierowcy z samego faktu wykonania odpoczynku tygodniowego w pojeździe. Zgodnie z art.8 561/2006 p., 8. „Jeżeli kierowca dokona takiego wyboru, dzienne okresy odpoczynku i skrócone tygodniowe okresy odpoczynku poza bazą można wykorzystywać w pojeździe, o ile posiada on odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy i pojazd znajduje się na postoju.”

Z powyższego artykułu wynikają dwa istotne fakty:

1) to kierowca dokonuje takiego wyboru [niestety to rozważania teoretyczne, w praktyce ogólnie wiadomo, iż kierowca rzadko, kiedy ma wybór], oraz co ważniejsze

2) prawodawca dopuszcza możliwość wykorzystania odpoczynku w pojeździe, ale jest ona przewidziana tylko dla dziennych okresów odpoczynku i skróconego tygodniowego okresu odpoczynku. Oznacza to, iż regularny odpoczynek tygodniowy powinien wykorzystany być w miejscu zamieszkania kierowcy bądź w hotelu [coraz częściej służby kontrolne w poszczególnych państwach zwracają uwagę na ten fakt]. 

Jednakże należy zwrócić uwagę na następujące fakty:

1)
Jest to podróż służbowa – pracownikowi w tym wypadku kierowcy przysługują należności z tytułu podróży służbowej: diety, koszty noclegu, koszty podróży

a) Warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u innego pracodawcy niż jednostki sfery budżetowej określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania.

b) Postanowienia układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę nie mogą ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika jednostki sfery budżetowej

c) W przypadku, gdy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa o pracę nie zawiera postanowień, o których mowa w p. a), pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej odpowiednio według przepisów, o których mowa w § 2. Art. 775 Kodeksu Pracy, czyli zgodnie z Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 29 stycznia 2013 r.

2)
► praca w godzinach nadliczbowych
Na pisemny wniosek pracownika w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca może udzielić tyle samo czasu wolnego od pracy (także bez wniosku pracownika pracodawca jest uprawniony do udzielenia czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych – najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, jednak w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, przy czym nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia za pełny miesięczny wymiar czasu pracy), czyli w przypadku nadgodzin przysługuje dodatek lub czas wolny udzielany na wniosek pracownika (w proporcji 1: 1) lub z inicjatywny pracodawcy (w proporcji 1: 1,5). Natomiast udzielenie przez pracodawcę czasu wolnego skutkuje tylko tym, że pracownikowi nie przysługują dodatki za pracę w nadgodzinach

► dyżur / okresy dyspozycyjności
Dyżur „zwykły” określony w art. 9 ust.1 ustawy o czasie pracy kierowców może być zrekompensowany poprzez:

► udzielenie czasu wolnego
► zapłatę wynagrodzenia
[więcej informacji dot. dyżuru]

Należy pamiętać, że okresów odpoczynku nie zalicza się do dyżurów, czyli np. wykorzystywanie dobowego odpoczynku w pojeździe, jeżeli pojazd znajduje się na postoju i jest wyposażony w miejsce do spania, nie może być traktowane jako czas dyżuru.

Odpowiedź ma charakter wyłącznie informacyjny i nie może stanowić wiążącej wykładni prawa.

opracowanie: SiR