Najczęściej zadawane pytania

Jestem kierowcą międzynarodowym i w tej chwili pracuje w firmie, która dowozi nas do Francji i tam wykonujemy przerzuty po Europie. Proszę o pomoc w zrozumieniu postępowania niektórych osób w mojej firmie: otóż w firmie, w której pracuje bardzo dużo uwagi przykładają do tzw. MŁOTKÓW - inna praca. Zarzucają mi że za dużo wykazuje tych czynności, których część mógłbym wykonywać na ŁÓŻKU- inaczej na pauzie, lecz takie czynności jak załadunek lub rozładunek lub praca na warsztacie serwisu powinienem, według mojej oceny, dokumentować jako inna praca.

Prośba moja jest taka czy ktoś może podać definicje i czynności jakie można wykonywać  na etapach tachografu; tzn. pauza - łóżko, dyspozycja - koperta, inna praca - młotki, i jakie czynności podlegają im.
Jeszcze na temat dyspozycji--czy czas w dyspozycji czyli inaczej DYŻURU jest inaczej płacony niż normalne godziny?

Czy po przepracowaniu 6-ciu godzin muszę zrobić pauzę, bo czytałem że należy się pauza, co oznacza że nie muszę zrobić jeżeli ja nie chcę, lub koliduje to z planowanym przewozem?

Ja mieszkam 160km od firmy z której wyjeżdżamy do pracy autobusem, czy czas dojazdu do firmy prywatnym samochodem muszę w jakiś sposób odnotować w tachografie czy ten czas się nie liczy do czasu pracy?
Czy przerwy wynikające z mojej pracy tzn. 4,30 min jazdy i obowiązkowo 0,45 min minimum przerwy, czy te przerwy są płatne czy odliczane i nie płatne?
Jak to jest z nadgodzinami? Czy mi jako kierowcy przebywającemu za granicą bez przerwy trzy tygodnie za dni wolne od pracy- świąteczne, sobota, niedziela należą się równoważne dni wolne płatne lub nie płatne, ponieważ słyszałem od kolegów w firmie że dni wolne zjazdowe są pokrywane z nadgodzin które wypracowuje w czasie trzy tygodniowego pobytu na które potrącanie się nie zgadzam.

Czas pracy kierowcy, przerwy, odpoczynki

Czas pracy jest pojęciem szerszym niż czas prowadzenia pojazdu, zaliczamy do niego szereg czynności wykonywanych w związku z zatrudnieniem.

Zgodnie z art. 6 ustawy o czasie pracy kierowców
„1. Czasem pracy kierowcy jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności :
1) prowadzenie pojazdu
2) załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem
3) nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym
4) czynności spedycyjne
5) obsługę codzienną pojazdów i przyczep
6) inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy
7) niezbędne formalności administracyjne
8) utrzymanie pojazdu w czystości

Obowiązek rejestracji zdarzeń

Kierowca obowiązany jest do rejestracji zdarzeń na tarczach z tachografów analogowych oraz kart z tachografów cyfrowych wg. Art. 15 Rozporządzenia Rady (EWG) NR 3821/85, kierowcy:

• zapewniają zgodność czasu zapisywanego na wykresówce z oficjalnym czasem kraju rejestracji pojazdu,
• obsługują przełączniki umożliwiające osobną i wyraźną rejestrację następujących okresów:

pod symbolem  : czas prowadzenia pojazdu
pod symbolem  [praca]  : wszystkie inne okresy pracy (czyli punkty wymienione powyżej 2-8)
pod symbolem  [inne prace] : okresy dyspozycyjności
pod symbolem  [przerwa , odpoczynek , pałza] : przerwy w pracy i okresy dziennego odpoczynku

2. Czasem pracy kierowcy jest również czas poza przyjętym rozkładem czasu pracy, w którym kierowca pozostaje na stanowisku pracy kierowcy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu.”

Zgodnie z rozporządzeniem 561 (art.4):
- „przerwa” oznacza okres, w którym kierowca nie może prowadzić pojazdu ani wykonywać żadnej innej pracy, wykorzystywany wyłącznie do wypoczynku;
- „odpoczynek” oznacza nieprzerwany okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem

Do czasu pracy kierowcy nie wlicza się:
1) czasu dyżuru, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał pracy;
2) nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu;
3) dobowego nieprzerwanego odpoczynku:
4) przerwy w pracy, o której mowa w art. 16 ust. 1
[art. 7 ustawy o czasie pracy kierowców

Czas dyżuru kierowcy

1. Dyżur „zwykły – 100%”

Czasem dyżuru jest czas, w którym kierowca pozostaje poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

2) Szerszy aspekt dyżuru kierowcy – co najmniej 50%

Do czasu dyżuru zalicza się:

a) przerwy przeznaczone na odpoczynek, tj.:
- co najmniej 30-minutowa przerwa po sześciu kolejnych godzinach pracy, gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin, albo 45-minutowaprzerwa, jeśli liczba godzin przekracza 9 godzin (art. 13 ustawy o czasie pracy kierowców)
-  co najmniej 45-minutowa przerwa po trwającym 4 godz. 30 min. okresie prowadzenia pojazdu (art. 27 ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców)

b) czas kierowcy nieprzeznaczony na kierowanie pojazdem w przypadku gdy pojazd jest prowadzony przez dwóch lub więcej kierowców ( za czas takiego dyżuru pracodawca nie może udzielić kierowcy czasu wolnego, przysługuje mu wynagrodzenie)

3) Dyżur jako inne okresy pozostawania w dyspozycji

Jako dyżur rozumiane są również inne okresy pozostawania w dyspozycji poza rozkładem czasu pracy, oznaczają one inne okresy niż przerwy i czas odpoczynku, podczas których kierowca nie jest obowiązany pozostawać na stanowisku pracy kierowcy, będąc jednocześnie w gotowości do rozpoczęcia albo kontynuowania prowadzenia pojazdu albo wykonywania innej pracy.
Okresy pozostawania do dyspozycji obejmują w szczególności: czas, w którym kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub koleją, jak również czas oczekiwania na granicy lub wynikający z zakazu ruchu.

4) Czas dyżuru nie może być wliczany do przysługującego kierowcy dobowego nieprzerwanego odpoczynku. Wykorzystanie dobowego odpoczynku w pojeździe nie może być traktowane jako czas dyżuru.

Każdy rodzaj dyżuru w rozumieniu ustawy o czasie pracy kierowców nie może naruszać przepisów dotyczących nieprzerwanego, dobowego odpoczynku, który musi być udzielony niezależnie od innych dyspozycji kierowcy w trakcie doby.

Dyżur ‘zwykły” (art.9 ustawy o czasie pracy kierowców) może być rekompensowany poprzez:
a) udzielenie czasu wolnego
b) zapłatę wynagrodzenia

Za czas „zwykłego” dyżuru kierowcy przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru.
W razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego – kierowcy przysługuje wynagrodzenie, wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagrodzenia – 60% wynagrodzenia, wyliczonego wg zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Przerwa po 6 godzinach pracy

Zgodnie z art. 27 ust. 4 ustawy o czasie pracy kierowców, do kierowców, którzy wykorzystali przerwy w prowadzeniu pojazdu przeznaczone na odpoczynek, zgodnie z art. 7 rozporządzenia 561/2006 (i art. 7 ust. 1 i 2 Umowy AETR), nie stosuje się przerwy, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy.

Jeżeli więc kierowca zrobi przerwę:
- trwającą co najmniej 45 minut, po okresie prowadzenia pojazdu trwającym 4 godz. 30 min.,
- dzieloną na dwie części, z których pierwsza przerwa trwa co najmniej 15 min. a druga co najmniej 30 min., w taki sposób aby po okresie prowadzenia pojazdu trwającym 4 godz. 30 min. przerwa wynosiła co najmniej 45 min.,
nie mają  zastosowania przerwy, o których mowa w art. 13 ustawy o czasie pracy kierowców.

Dojazd do miejsca postoju pojazdu

Art. 9 punkt 2 i 3 Rozporządzenia 561/2006 wyraźnie określają kwestię dojazdu do pojazdu:

2. Czas spędzony na dojeździe do miejsca postoju pojazdu objętego zakresem niniejszego rozporządzenia lub powrotu z tego miejsca, jeżeli pojazd nie znajduje się ani w miejscu zamieszkania kierowcy, ani w bazie pracodawcy, w której kierowca zwykle pracuje, nie jest liczony jako odpoczynek lub przerwa, chyba że kierowca znajduje się na promie lub w pociągu i posiada dostęp do koi lub do kuszetki. oraz punkt

3. Czas spędzony przez kierowcę kierującego pojazdem nieobjętym zakresem niniejszego rozporządzenia do lub z pojazdu objętego zakresem niniejszego rozporządzenia, który nie znajduje się w miejscu zamieszkania kierowcy ani w bazie pracodawcy, gdzie kierowca zazwyczaj pracuje, jest traktowany jako „inna praca”.

W każdym takim przypadku kierowca musi na rewersie wykresówki lub na wydruku dokonać ręcznego obrysowania oraz wpisu manualnego dzięki któremu kierowca udokumentuje w jaki sposób dostał się do pojazdu, który znajdował się poza bazą firmy oraz ile czasu trwał dojazd do tego pojazdu.

Dojazd kierowcy do pojazdu znajdującego się poza miejscem zamieszkania kierowcy lub poza bazą pracodawcy:

I. Kierowca dojeżdża do pojazdu środkiem transportu wyłączonym spod rozporządzenia 561 (np. samochodem osobowym lub pojazdem o dmc do 3,5 tony) osobiście prowadząc ten pojazd - wtedy na rewersie wykresówki lub na wydruku z tachografu cyfrowego zaznacza „inna praca” przez okres potrzebny na w/w dojazd.

II. Kierowca jest dowożony do pojazdu przez innego kierowcę – wtedy na rewersie wykresówki lub na wydruku z tachografu cyfrowego zaznacza „gotowość” przez okres potrzebny na w/w dojazd.

W sytuacji, kiedy kierowca zakończył zadanie przewozowe w miejscowości, która nie jest ani bazą ani miejscem zamieszkania kierowcy również istnieją 2 sposoby powrotu:

I. Kierowca dojeżdża do miejsca zamieszkania środkiem transportu wyłączonym spod rozporządzenia 561/2006 sam prowadząc ten pojazd. Wtedy na wykresówce lub wydruku zaznacza „inna praca” przez okres potrzebny na w/w dojazd

II. Kierowca jest dowożony do miejsca zamieszkania przez innego kierowcę – wtedy na wykresówce lub wydruku z tachografu cyfrowego zaznacza „gotowość” przez okres potrzebny na w/w powrót.

Kontynuowanie pracy/jazdy po dojeździe/dowiezieniu do pojazdu uzależnione jest od liczby godzin przeznaczonych na dojazd/dowiezienie. Jeżeli dojazd trwa - w skrajnym przypadku - 15 godzin, po dojeździe kierowca może już tylko odebrać skrócony dzienny odpoczynek (należy pamiętać o warunkach dotyczących przedłużonego czasu pracy i skróconego dziennego odpoczynku).

W opisywanym przypadku mamy do czynienia z obydwoma sytuacjami: po pierwsze kierowca sam dojeżdża do pracy z miejsca zamieszkania („inna praca”) a następnie jest dowożony do miejsca postoju pojazdu („gotowość”).

Kierowcy muszą rejestrować nie tylko czas prowadzenia pojazdu ale również wszystkie inne aktywności i jeżeli w wyniku oddalenia się od pojazdu kierowca nie może ich rejestrować za pomocą tachografu, uzupełnia wpisy na wykresówce / wydruku ręcznie.
Niezarejestrowanie opisywanych powyżej aktywności jest tratowane jako naruszenie przepisów.

Godziny nadliczbowe

1. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad dobowy przedłużony wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego kierowcę systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.

2. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
   1) sytuacji i zdarzeń wymagających od kierowcy podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii;
   2) szczególnych potrzeb pracodawcy.

3. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez kierowcę w związku z okolicznościami określonymi w ust.2, 2) nie może przekroczyć 260 godzin w roku kalendarzowym

4. W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, można ustalić inną liczbę godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż w ust. 3., z zastrzeżeniem:

1) tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy
2) tygodniowy czas pracy, o którym mowa w ust. 1) może być przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy
3) wymiar czasu pracy określony w ust. 1) i 2) obowiązuje również kierowcę zatrudnionego u więcej niż jednego pracodawcy.
[art. 12 i 20 ustawy o czasie pracy kierowców]

Limity pracy w godzinach nadliczbowych

Maksymalny roczny limit godzin nadliczbowych, jaki ustanowić może pracodawca wynosi 416 godzin w roku (przeciętnie 8 godzin x 52 tygodnie). W praktyce ilość godzin  nadliczbowych możliwa do przepracowania przez danego kierowcę będzie odpowiednio mniejsza – zależna od ilości dni urlopu wypoczynkowego z jakiego korzystał będzie kierowca i ilości dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy [art. 130 Kodeksu pracy].

Art. 151¹ [Kodeks pracy]

§ 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
1) 100 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:

a) w nocy,
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

2) 50 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1.

§ 2. Dodatek w wysokości określonej w § 1 pkt 1 przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w § 1.

§ 3. Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku, o którym mowa w § 1, obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60 % wynagrodzenia.

§ 4. W stosunku do pracowników wykonujących stale pracę poza zakładem pracy wynagrodzenie wraz z dodatkiem, o którym mowa w § 1, może być zastąpione ryczałtem, którego wysokość powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Art. 151²

§ 1. W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.

§ 2. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

§ 3. W przypadkach określonych w § 1 i 2 pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Podstawa prawna: Ustawa o czasie pracy kierowców z dn. 16 kwietnia 2004 r.
                                Kodeks pracy
                                Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85
                                Dyrektywa 2002/15 PE i Rady w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w zakresie transportu drogowego
                                Rozporządzenie (WE) nr. 561/2006 PE i Rady

Wszystkie wyżej wymienione akty prawne dostępne są na naszej stronie w dziale: TRANSPORT DROGOWY - PRZEPISY

Należy pamiętać o bardzo dokładnym przeczytaniu umowy o pracę.

Odpowiedź ma charakter wyłącznie informacyjny i nie może stanowić wiążącej wykładni prawa.

opracowanie: SiR

"Jeśli pracodawca nie przestrzega przepisów prawa pracy, pracownik może złożyć skargę w Państwowej Inspekcji Pracy. Może to zrobić osobiście lub za pośrednictwem poczty, także maila w okręgowym inspektoracie pracy lub jednym z oddziałów terenowych. Wszystkie adresy i telefony znajdują się na stronie www.pip.gov.pl, wraz z drukami zgłoszenia skargi. Państwowa Inspekcja Pracy zapewnia anonimowość osobom, które złożą skargę. Co więcej, inspektor który uda się na kontrolę, by sprawdzić jej zasadność, zachowuje w tajemnicy przed pracodawcą fakt, że jego wizyta ma związek ze skargą pracowniczą. W ciągu miesiąca skarżący zostanie powiadomiony o wyniku kontroli skargowej, chyba że sprawa okaże się bardzo skomplikowana, wówczas będą to 2 miesiące." - Danuta Rutkowska Rzecznik Prasowy Głównego Inspektora Pracy